Przy rozliczeniu za rok 2023 ponownie można skorzystać z ulgi podatkowej na zabytki, przeznaczonej dla osób fizycznych. Na tym rozwiązaniu najbardziej skorzystają mieszkańcy zabytkowych budynków, starych kamienic, osiedli robotniczych. Co warto o nim wiedzieć?
Ulgę podatkową na zabytki wprowadzono w 2022 roku i jest regulowana Ustawą o Ochronie Zabytków i opiece nad zabytkami. Przysługuje obywatelom polskim, którzy są właścicielami, współwłaścicielami bądź mieszkańcami zabytkowego budynku. Właściciele lub użytkownicy zabytkowych nieruchomości mogą w ten sposób obniżyć podstawy opodatkowania podatku od nieruchomości – podkreśla dr Michał Laszczkowski, dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków.
Ulga podatkowa na zabytki: Jakie warunki należy spełnić?
Warunek 1
Najpowszechniejsza przesłanka występuje wtedy, gdy ktoś mieszka w kamienicy wpisanej do rejestru zabytków lub ewidencji zabytków. Jeśli obiektem zawiaduje spółdzielnia lub wspólnota, każdy mieszkaniec, który w ramach czynszu odprowadza składkę na fundusz remontowy, może odpisać w deklaracji podatkowej, bez względu na formę rozliczenia, aż 50 procent tych kosztów. Budynek musi być wpisany do rejestru zabytków lub ewidencji zabytków.
Warunek 2
Drugi przykład dotyczy właścicieli nieruchomych obiektów zabytkowych, którzy ponoszą koszty prac konserwatorskich, restauratorskich i budowlanych, pod warunkiem, że obiekt jest wpisany do rejestru zabytków, ale nie do ewidencji. Zgodnie z ustawą, właściciel ma obowiązek opiekować się obiektem zgodnie ze sztuką konserwatorską. Każdy etap prac powinien skonsultować z wojewódzkim konserwatorem zabytków i uzyskać stosowne zezwolenie. Wszystkie poniesione na to wydatki muszą być rozliczone na fakturze VAT przez przedsiębiorców.
Warunek 3
Trzeci przypadek dotyczy samego kupna obiektu zabytkowego. Jest szczególny, bo zapisy ustawy uległy modyfikacji. Jeśli ktoś nabył zabytkową nieruchomość w 2022 roku może skorzystać z ulgi na część kosztów, ale pod określonymi warunkami. Kwota nie może przekroczyć pół miliona, a nakład musi być obliczony według wzoru, który sporządził ustawodawca. W związku z falą sprzeciwów, jakie wywołał ten zapis, ustawodawca w 2023 roku zniósł go i ostatecznie obowiązuje tylko w przypadku zakupów dokonanych w 2022 roku.
Ulga podatkowa na zabytki: Kto skorzysta z ulgi?
Na tym rozwiązaniu najbardziej skorzystają zwykli mieszkańcy zabytkowych budynków. W małych miasteczkach i biedniejszych regionach Polski jest ogromna liczba budynków wpisanych do ewidencji zabytków.
Drewniane chaty na Podlasiu, nieodrestaurowane kamienice w starych dzielnicach miast, jak na przykład warszawska Praga-Północ, osiedla robotnicze – między innymi krakowska Nowa Huta czy katowicki Nikiszowiec. To te osoby, realnie i w prosty sposób, odliczając wydatki na fundusz remontowy, skorzystają z tego przepisu.
Jednak najpierw muszą się dowiedzieć o takiej możliwości – podkreśla Anna Bartosiak, specjalistka Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków, autorka broszury Ulga Podatkowa na Zabytki.
