Popularność kryptowalut stale rośnie, a wraz z nią zwiększa się też ich znaczenie we współczesnym świecie. O ile jednak niektóre kraje dostosowują się do obecnej sytuacji, próbując jedynie nadać ramy prawne transakcjom z udziałem kryptowalut, to nie brak i tych, które postanawiają całkowicie je zdelegalizować. Nic więc dziwnego, że wiele osób zaczyna się zastanawiać, czy bitcoin jest legalny.
Spis treści:
Jaki obecnie jest status bitcoina?
Póki co tylko niektóre państwa zdecydowały się zdelegalizować bitcoina. Nie oznacza to jednak, że w pozostałych krajach jest to prawny środek płatniczy. Takim statusem póki co bitcoin może cieszyć się jedynie na Salwadorze i w Republice Środkowoafrykańskiej.
Inne kraje wprowadzają natomiast konkretne przepisy dotyczące kryptowalut albo są w trakcie ich opracowywania. Komisja Europejska
przygotowuje na przykład szereg zasad i praw, które miałyby uregulować obrót walutami cyfrowymi. Nieco bardziej skomplikowana sytuacja panuje w Stanach Zjednoczonych, gdzie nie wiadomo, czy rząd federalny miałby uchwalić ogólne przepisy, czy może lepiej, by każdy ze stanów opracowałby swoje własne regulacje.
Wciąż powraca też pytanie o to, czy przepisy dotyczące kryptowalut w ogóle należy wprowadzać na szczeblu krajowym. W takiej sytuacji każde państwo mogłoby przecież wypracować zupełnie odmienne reguły. Nie lepiej więc wyznaczyć pewne uniwersalne ramy na poziomie międzynarodowym?
Póki co trudno znaleźć odpowiedzi na te pytania. Z drugiej strony nie można ignorować faktu, że waluty cyfrowe stale zyskują na znaczeniu. Niektórzy twierdzą nawet, że kryptowaluty mogą zastąpić tradycyjne waluty do 2030 roku. Nic więc dziwnego, że kolejne kraje zajmują stanowisko w tej sprawie. Jak to wygląda w poszczególnych państwach i w których z nich bitcoin jest legalny?
Australia
Australi należy do tych miejsc, w których współczynnik adaptacji kryptowalut jest jednym z najwyższych na świecie. I nic dziwnego, bo rząd wspiera tu zarówno kryptowaluty, jak i technologię blockchain. W 2017 roku zadeklarował nawet, że kryptowaluty są legalne.
Jednocześnie wprowadził szereg regulacji – opodatkował kryptowaluty podatkiem od zysków kapitałowych, a także ustanowił wymóg rejestrowania giełd, prowadzenia ewidencji i weryfikowania użytkowników pod groźbom kar pieniężnych. W 2021 roku pojawiły się też informacje o kolejnych planowanych regulacjach związanych właśnie z kryptowalutami i spółkami aktywów cyfrowych.
Argentyna
Argentyna to jedno z tych państw, w których kryzysy gospodarcze i wysoka inflacja przyczyniły się do utraty zaufania do krajowej waluty. Nic więc dziwnego, że alternatywne rozwiązania, takie jak bitcoin, cieszą się tu dużą popularnością.
Bank Centralny Argentyny oraz Komisja Papierów Wartościowych stoją jednak na stanowisku, że kryptowaluty nie są prawnymi środkami płatniczymi, ponieważ nie emituje ich bank centralny. Nie stwierdzono jednak także, że są nielegalne.
Bangladesz i Boliwia
To te kraje, w których zdecydowanie bitcoin nie jest legalny. W Bangladeszu już w 2015 roku uznano używanie kryptowalut za przestępstwo podlegające karze. Podobnie sytuacja wygląda w Boliwii, gdzie oficjalnie zabroniono używania jakiejkolwiek waluty lub tokenów niewyemitowanych przez rząd, co było tym samym równoznaczne ze zdelegalizowaniem kryptowalut.
Kanada
W kontraście do wyżej opisanych krajów stoi Kanada, w której podjęto próby prawnego uregulowania kwestii kryptowalut. Wprawdzie nie uznano tam bitcoina za prawny środek płatniczy, ale stwierdzono, że kryptowaluty są legalnym środkiem wymiany. Oznacza to, że cieszą się statusem zbliżonym do papierów wartościowych, a transakcje przeprowadzane z ich udziałem podlegają opodatkowaniu. Firmy zajmujące się kryptowalutami uznaje się natomiast za podmioty świadczące usługi finansowe, co wiąże się z koniecznością przestrzegania konkretnych, ścisłych reguł.
Republika Środkowoafrykańska
Jeszcze o krok dalej niż Kanada poszła Republika Środkowoafrykańska, która w 2022 roku jako drugi kraj na świecie uznała bitcoina za oficjalną walutę. W kraju obowiązuje nawet ustawa zawierająca konkretne regulacje dotyczące kryptowalut i stanowiąca, że bitcoin jest prawnym środkiem płatniczym.
Chiny
Obecnie Chiny należą do tych krajów, w których bitcoin zdecydowanie nie jest legalny. W 2021 roku Ludowy Bank Chin pełniący funkcję banku centralnego rozpoczął „czystkę” w branży kryptograficznej. Obecnie transakcje z udziałem kryptowalut są zabronione i to zarówno przy korzystaniu z lokalnych, jak i zagranicznych giełd.
Rząd przyspieszył przy tym rozwój swojej własnej wirtualnej waluty. W przeciwieństwie do bitcoinów i innych kryto jest ona jednak emitowana przez bank centralny, a więc pozostaje pod państwowym nadzorem. Obecnie ponad 140 milionów ludzi posiada już cyfrowe portfele umożliwiające przeprowadzanie transakcji z jej udziałem.
Ekwador
Sytuacja dotycząca kryptowalut w przypadku Ekwadoru była dość niejednoznaczna. Z jednej strony w 2014 roku zakazano stosowania bitcoinów i innych walut cyfrowych. Jednocześnie bank centralny uznał, że handel online kryptowalutami nie jest nielegalny. Póki co uznaje się jednak, że w Ekwadorze nie można wykorzystywać bitcoina jako prawnego środka płatniczego.
Egipt
Inaczej sprawa wygląda już w przypadku Egiptu. Tutaj nie ma wątpliwości, że handel bitcoinem i innymi kryptowalutami jest nielegalny. Kilka lat temu uznano, że jest on sprzeczny z islamskim prawem religijnym z uwagi na ryzyko idące w parze z takimi transakcjami. Niedługo później centralny bank wydał oświadczenie i zakazał zajmowania się kryptowalutami.
Salwador
W opozycji do Egiptu znajduje się z kolei Salwador. To właśnie tam po raz pierwszy przyjęto bitcoina jako oficjalną walutę. W 2021 roku uchwalono nawet specjalną ustawę regulującą kwestię płatności za towary i usługi za pomocą bitcoina. Stał się on prawnym środkiem płatniczym, który można wykorzystać nawet do opłacania podatków.
Europa
Jak to zostało wspomniane już na wstępie, sytuacja w Europie się zmienia. Jeszcze do niedawna każdy kraj wprowadzał własne regulacje dotyczące krypto. Pojawił się jednak pomysł, by opracować pewne wspólne reguły na poziomie wspólnotowym. Póki co nie przeprowadzono jeszcze głosowania nad wstępnym projektem.
Istnieje więc szansa, że status bitcoina w Unii Europejskiej niedługo się zmieni (choć na pewno nie w kierunku jego delegalizacji). Póki co dostawcy usług kryptograficznych podlegają surowym przepisom mającym zapobiegać wykorzystywaniu kryptowalut do prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu. Europejski Bank Centralny uznaje natomiast bitcoina nie za walutę, ale za aktywo kryptograficzne.
Indie
Czy bitcoin jest legalny w Indiach? – to pytanie, na które trudno znaleźć jednoznaczną odpowiedź. Wiele osób mogło już stracić rachubę ze względu na pojawiające się sprzeczne informacje. Z jednej strony Indyjski Bank Rezerw całkiem niedawno zabronił instytucjom finansowym zajmowania się kryptowalutami. Nie minęło jednak dużo czasu, a Sąd Najwyższy Indii uchylił ten zakaz.
Dopiero w 2022 roku podjęto próbę uregulowania kwestii związanych z kryptowalutami i NFT. Obecnie giełdy kryptowalutowe mogą działać pod warunkiem przestrzegania przepisów dotyczących przede wszystkim przeciwdziałaniu brudnych pieniędzy. W kryptowaluty można inwestować i dokonywać transakcji z ich udziałem, ale nie są one legalną metodą płatności.
Iran
Iran, podobnie jak wspomniana już Argentyna, należy do tych państw, w których kryptowaluty cieszą się sporą popularnością ze względu na ogromną inflację. Inwestowanie w cyfrowe waluty wydaje się dobrym sposobem na zabezpieczenie swojego kapitału.
Władze nie sprzeciwiają się handlowi krytpowalutami. Pojawił się jednak pomysł wprowadzenia konkretnych regulacji, które pozwolą zmniejszyć ryzyko związane z przeprowadzaniem transakcji i ustalić konkretne zasady.
Obecnie banki i licencjonowane kantory mogą płacić kryptowalutą za importowane towary. Wydobycie bitcoinów jest legalną działalnością pod warunkiem uzyskania licencji. Rząd walczy natomiast z tymi górnikami, którzy tej licencji nie posiadają.
Japonia
W Japonii bitcoin, jak i inne kryptowaluty, należą do akceptowanych form płatności. Nie oznacza to jednak, że są prawnymi środkami płatniczymi. Podobnie jak w wielu wspomnianych wyżej państwach i tutaj przy handlu krypto należy przestrzegać wymogów związanych z przeciwdziałaniem praniu brudnych pieniędzy. Co więcej, dane związane z transakcjami muszą być udostępniane odpowiednim organom.
Kazachstan
Można powiedzieć, że Kazachstan stał się pewnego rodzaju rajem dla osób wydobywających bitcoiny. Górnicy mogli bowiem liczyć na ulgi podatkowe i tanią energię. Nic więc dziwnego, że takie warunki zachęciły wiele osób, by przenieść swoją działalność związaną z krypto właśnie Kazachstanu. Tendencja ta wzrosła tym bardziej, gdy Chiny postanowiły zdelegalizować bitcoina. Mimo wszystko wciąż nie zdecydowano się na uchwalenie żadnych regulacji, które ustanawiałyby konkretne ramy związane z obrotem kryptowalutami.
Kirgistan i Malezja
Te kraje znalazły się w jednym podpunkcie ze względu na pewną cechę wspólną, którą są podatki.
W Kirgistanie osoby wydobywające kryptowaluty muszą liczyć się z obowiązkiem zapłacenia podatku wysokości 15%. W przypadku Malezji transakcje również są opodatkowane. Giełdy kryptograficzne mają też obowiązek stosowania się do konkretnych przepisów związanych z przeciwdziałaniem praniu brudnych pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.
Meksyk
W Meksyku kryptowaluty z jednej strony nie są pełnoprawnym środkiem płatniczym i nie uznaje się ich za walutę. Jednocześnie jednak to właśnie w Meksyku bardzo szybko rozpoczęto prace nad wdrażaniem krypto. Obecnie więc pomimo wielokrotnego właściwie powtarzania, że kryptowaluty są zakazane w systemie finansowym, firmy kryptograficzne rozwijają się i prowadzą swoją działalność. Wymagane jest jednak dokonanie rejestracji i spełnianie dodatkowych wymogów związanych z raportowaniem.
Maroko i Namibia
Jednym z najbardziej restrykcyjnych krajów pod względem korzystania z kryptowalut z pewnością jest Maroko. W tym przypadku władze nie pozostawiają wątpliwości – bitcoin nie jest legalny, podobnie jak inne waluty cyfrowe. Za korzystanie z nich przewidziano sankcje. Namibia też zajęła wyraźne stanowisko – zakupy z wykorzystaniem kryptowaluty są nielegalne.
Nigeria
W Nigerii z jednej strony oficjalnie nie można obsługiwać wirtualnych walut (taki zakaz mają banki i instytucje finansowe), z drugiej mimo takich regulacji lokalna społeczność kryptograficzna wciąż przeprowadza transakcje z udziałem kryptowalut.
Pakistan
W Pakistanie najpierw zabroniono firmom finansowym świadczenia usług kryptograficznych, by zaledwie rok później wprowadzić nowe zasady związane z licencjonowaniem takich podmiotów. Władze planują jednak zająć nieco bardziej stanowcze i surowe stanowisko wobec kryptowalut i istnieje nawet ryzyko, że zakażą ich wykorzystywania.
Rosja
Rosja początkowo rozważała wprowadzenie zakazu wydobywania i handlowania kryptowalutami, wzorem innych państw chcąc wprowadzić własną cyfrową walutę. Obecnie jednak rząd zmienił swoje stanowisko, przygotowując projekt ustawy regulującej handel kryptowalutami. Ma ona wprowadzić obowiązek licencjonowania giełd, a także ustanowić opodatkowanie dla dużych transakcji.
Singapur
W Singapurze bitcoiny nie są nielegalne. Bank centralny ostrzega jednak przed ryzykiem związanym z handlem kryptowalutami. Uważa też, że są one „nieodpowiednie dla ogółu społeczeństwa”.
W związku z tym wprowadzono szereg regulacji, które mają unormować kwestie związane z kryptowalutami. Przede wszystkim podmioty świadczące usługi kryptograficzne muszą przestrzegać przepisów związanych z przeciwdziałaniem praniu brudnych pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Bank centralny dąży także do ograniczenia reklam dotyczących kryptowalut.
RPA
W Afryce Południowej próby wprowadzenia regulacji związanych z krypto rozpoczęto od „podejścia piaskownicy”. Zakładało ono przetestowanie projektów prawnych na wybranych starupach.
Kilka lat później podjęto już bardziej stanowcze kroki – najpierw pojawił się projekt wprowadzenia większego nadzoru nad działalnością kryptograficzną, w tym wprowadzenie obowiązku rejestracji. Zaczęto pracować nad przepisami mającymi zapewnić większą ochronę społeczeństwu kryptograficznemu, jednak póki co szczegóły nie są znane.
Korea Południowa
W przypadku Korei Południowej obywatele mogą dokonywać transakcji z udziałem kryptowalut, nabywać je i sprzedawać, ale jednocześnie takie aktywności będą opodatkowane – nowy system podatkowy zostanie wprowadzony w życie w 2023 roku.
Ustanowione też pewne dodatkowe regulacje, takie jak konieczność współpracowania z lokalnym bankiem, posiadania licencji przez dostawców usług kryptograficznych oraz przestrzegania zasad związanych z przeciwdziałaniem praniu brudnych pieniędzy.
Tajlandia
W Tajlandii kryptowaluty mają status aktywów inwestycyjnych. Można więc dokonywać transakcji z ich udziałem, a także je wydobywać. Traktowane są jednak jako zyski, co wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego. Jednocześnie władze Tajlandii dążą do ograniczenia wykorzystania krypto na szeroką skalę.
Turcja
Dla mieszkańców Turcji kryptowaluty, a przede wszystkim bitcoin, należą do sposobów na zabezpieczenie swoich finansów w obliczu inflacji tureckiej liry. Wprawdzie używanie kryptowalut przy płatnościach zostało zakazane, jednak wciąż można legalnie przechowywać kryptowalutę.
Stany Zjednoczone
W przypadku USA powstaje jeden istotny problem – czy regulować kwestię kryptowalut na poziomie poszczególnych stanów, czy może też wyznaczyć konkretne ramy?
Obecnie przepisy wprowadzane są raczej na etapie poszczególnych stanów i różnią się między sobą. I tak w Nowym Jorku można legalnie korzystać z bitcoina, jednak ze względu na duże wymogi z tym związane mało kto się na to decyduje.
Wyoming i Teksas stosują już zupełnie inną taktykę – traktują kryptowaluty jako legalny środek wymiany i umożliwiają bankom oferowanie usług kryptograficznych. Kolorado poszło jeszcze o krok dalej – wyłączyło kryptowaluty spod regulacji dotyczących papierów wartościowych i planuje w najbliższym czasie umożliwić opłacanie podatków przy pomocy krypto. Prawdziwym rajem dla fanów kryptowalut jest jednak Floryda.
Pojawiły się także próby wprowadzenia regulacji na szczeblu federalnym. Tematem zajęło się kilka agencji, które rywalizowały ze sobą, tworząc konkretne wytyczne i zasady. Póki co jednak prace są dosyć nieskoordynowane i nie doprowadziły do wyznaczenia jednolitych, jasnych ram.
Wielka Brytania
W Wielkiej Brytanii kryptowaluty traktowane są jako własność. Oznacza to, że podlegają opodatkowaniu, można je kupować oraz sprzedawać. Od kilku lat obowiązują też konkretne wytyczne dotyczące aktywów kryptograficznych.
Giełdy podlegają obowiązkowej rejestracji w Brytyjskim Urzędzie ds. Postępowania Finansowego. Obowiązuje przy tym zakaz oferowania konsumentom instrumentów pochodnych, takich jak noty giełdowe. Trwają również prace nad ograniczeniem emitowania reklam dotyczących krypto, które mogłyby wprowadzać w błąd konsumentów.
Ukraina
W Ukrainie kryptowaluty stały się legalne dopiero w 2022 roku. Właśnie wtedy uchwalono poprawki do ustawy dotyczącej wirtualnych aktywów. Bank centralny ma możliwość emisji cyfrowej waluty. Regulacjami związanymi ze światem krypto ma się natomiast zajmować krajowa agencja papierów wartościowych.
Zimbabwe
Stanowisko Zimbabwe w odniesieniu do kryptowalut jest nieco enigmatyczne, bo zdaniem banku centralnego bitcoin „nie jest w rzeczywistości legalny”. Co to właściwie ma oznaczać? Jak wynika z wydanego oświadczenia chodzi przede wszystkim o uświadomienie sobie, że kryptowaluty nie są kontrolowane przez rząd i nie są prawnym środkiem płatniczym.
