Fundacja Panoptykon, wspierana przez liczne organizacje i instytucje, przedstawia propozycje ustawy, która ma zwiększyć transparentność i nadzór nad działalnością polskich służb bezpieczeństwa. Dokument ma na celu równocześnie zabezpieczenie podstawowych praw i wolności obywatelskich.
Fundacja Panoptykon współpracowała z organizacjami prawniczymi i społecznymi, aby przygotować założenia do nowego prawa. Główne punkty proponowanej ustawy obejmują wprowadzenie systemu informowania jednostek o kontroli operacyjnej po 12 miesiącach od jej zakończenia oraz stworzenie niezależnego organu kontrolującego służby uprawnione do prowadzenia działań operacyjno-rozpoznawczych.
„Widzimy, jak informacje o ludziach, często wrażliwe, mogą być wykorzystane, żeby uderzyć w konkretne osoby. U źródła problemu często są służby, które w niekontrolowany sposób pozyskują informacje na nasz temat” – mówi Wojciech Klicki, autor założeń.
Według ekspertów i działaczy społecznych, obecny system kontroli nad służbami jest niewystarczający. W 2022 r. tylko 13% podsłuchów prowadzonych przez policję doprowadziło do materiałów procesowych. Reszta poddanych kontroli nie jest informowana o tym fakcie, co buduje nieufność w społeczeństwie.
Dr Adam Ploszka z Amnesty International podkreśla, że „bez efektywnej kontroli nad służbami specjalnymi prawa człowieka, w tym prawo do prywatności, pozostają zagrożone”. Z kolei Marzena Błaszczyk z Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska zauważa, że rozwój technologii sprzyja władzy, umożliwiając łatwiejsze gromadzenie danych na temat obywateli.
Inicjatorzy propozycji mają nadzieję, że po najbliższych wyborach parlamentarnych ich rozwiązania zostaną wprowadzone w życie.
Prawa do materiału prasowego: Fundacja Panoptykon. Treść dostępna na licencji CC BY-SA 4.0. Przy kopiowaniu materiału prosimy wskazać źródło (Fundacja Panoptykon, panoptykon.org).
